Osmaniye’nin Düziçi ilçesinde kooperatif aracılığıyla coğrafi işaret tescili bulunan Osmaniye yer fıstığı helvası ve yöresel ürünleri de kooperatif çatısı altında üreten kadınlar, elde ettikleri gelirle aile bütçelerine katkı sağlıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının SOGEP programı çerçevesinde depremden önce, 1 milyon 400 bin Türk lirası bütçeli proje ile fıstık helvası üretim kapasitesini artıran ve üretim şartlarını iyileştiren Düziçi Kadın Kooperatifi, deprem sonra bölgede yaşanan ekonomik zorluklara karşı dayanıklılığını artırdı, bölgede ortak paylaşım kültürü ve kadın istihdamı konusunda rol model oldu. Kadınlar tarafından üretilen fıstık helvası, Dubai ve Kazakistan'a da satılmaya başlandı. Kooperatif çatısı altında bir araya gelen kadınlar, Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansının aracı olduğu SOGEP desteği ile kurdukları butik mandırada da süt, peynir ve tereyağı üretimi ve satışı yapıyor.

"Bizim hikayemizin başlangıcı DOĞAKA oldu"

Kadınların istihdamı konusunda ilçede çok büyük sıkıntı olduğu için kooperatif kurduğunu söyleyen Başkan Rahime Yüksel, "Bizim hikayemizin başlangıcı aslında Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, DOĞAKA ile oldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü ve Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı'nın katkılarıyla biz buralara geldik. Biz Osmaniye'nin yer fıstığını işliyoruz çünkü yer fıstığı buranın coğrafi işaretli bir ürünü ve hep kuruyemiş olmuş, kuruyemişin ötesine geçememiş bir üründü. Biz bunu mutfağa nasıl daha fazla girdirebiliriz, nasıl daha fazla kazanç elde edebiliriz ve bundan kadına katkı ne olabilir düşüncesiyle yer fıstığını işledik. Kendi çabamızla üretmiş olduğumuz yer fıstığından bir helvamız var, helvamızı kadın kooperatifimizin ortaklarına tattırdık, çeşitli fuar ve festivallerde sunduk, beğeni kazandı, dedik biz bu ürünle yola çıkalım. Yer fıstığı helvamızı gördüğünüz gibi üretmeye başladık" diye konuştu.

"Bakanlığımızdan aldığımız destekle bize sadece helva yapsana kısmı kaldı"

Eskiden sadece pazarlara götürecek kadar ürün yaparken Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı desteğiyle yurtdışına ürün yolladıklarını söyleyen Başkan Yüksel, "İmkansızlık sebebiyle seri bir üretim yapamıyorduk, sadece pazarlarda ve panayırlarda satabilecek kadar 20 kavanoz, 30 kavanozun ötesine gidemiyorduk. Makineleşmemiz gerekiyordu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının SOGEP çağrısını duyduk. DOĞAKA Osmaniye Yatırım Destek Ofisi yetkilileri bizlere yardımcı oldular. Projemiz yazıldı, onaylandı ve seri bir şekilde makinelerimiz gelmeye başladı. Fıstık kavurma makinemiz geldi. Artık kendi fıstığımızı kendimiz kavuruyoruz çiftçiden aldığımız kuru kırımlı fıstıklarımızı kendimiz kırmaya başladık. Zarını kendimiz soyup şak fıstık haline getirebiliyoruz, susamımızı kendimiz çekiyoruz, tahin haline getiriyoruz. Susam, fıstık, tahin derken bize sadece helva yapsana boyutu kaldı ve biz helvamızı yapmaya başladık. Ulusal marketlere ürün veriyoruz, yerel marketlere ürün veriyoruz, yurt dışı satışlarımız oldu. Yurt dışında helvamız çok beğenildi ve ilk defa Dubai’ye ve Kazakistan'a mal vermeye başladık. Kooperatif bünyesinde kadın arkadaşlarla beraber çalışıyoruz. Bunlar anneler, her birinin çocukları var, onların geleceklerine dair endişeleri vardı. Kadınlar üretimde kendilerini çok mutlu hissediyorlar mutlu kadınlar da mutlu yarınlar getiriyorlar açıkçası. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının desteğiyle de biz kadın kooperatiflerinin üretimleri arttı. İstihdam sağladığımız kadın sayımız arttı ve kadının hakikaten üretimde olmasını sağlayan bir Bakanlığımız var. Teşekkür ediyorum" dedi.

Ürettikleri tereyağının Osmaniye yer fıstığı helvası yapımında da kullandığını söyleyen Hüsne Soy, "DOĞAKA’nın sunduğu imkanlarla butik mandıramızı kurduk, burada ürettiğimiz tereyağlarını da fıstık helvamızın yapımında kullanıyoruz. Katkısız ve doğal olduğu için güzel oldu. Buradan kazandığım ücretle 3 çocuğumun eğitim masraflarını karşılıyorum, aileme de katkıda bulunuyorum. Devletimizin verdiği katkılarla biz buradayız, ondan önce evde oturuyordum. Üretiyoruz, ürettikçe de mutlu oluyoruz" dedi.

ATO Başkanı Gürsel Baran, Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) ile Ankara Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği’nin (PERDER) Hilton Garden Inn GİMAT’ta düzenlediği “’Zincirler Buluşuyor Ankara’ etkinliğinin açılış programına katıldı. Baran, açılışta yaptığı konuşmada perakende sektörünün tüketicilere sağladığı faydalar, istihdam ve ticaret hacmiyle dünyada olduğu gibi Türkiye’de de lokomotif sektörler arasında yer aldığını söyledi. Perakende sektör içerisinde yerel zincir marketlerin bulundukları yerlerde yüzlerce mağazaları ile yerel ekonomiyi canlı tuttuklarını, o bölge insanına istihdam sağladıklarını anlatan Baran, “Yerel ekonomiye bu denli önemli katkı sağladıkları halde yerel zincir marketlerin sektör genelinde paylarının yüzde 23’ten yüzde 9’a gerilediği görülüyor. Rekabet şartlarının çetinliği nedeniyle tablo böyle olabilir. Bu noktada Perakende Yasası’nı çok önemsiyoruz. Bu yasanın çıkması perakende sektörünün sorunlarının çözümü noktasında önemli görev üstlenecek” diye konuştu.

Programın ardından etkinlik çerçevesinde açılan stantları Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan ile birlikte ziyaret eden Baran’a, aynı zamanda ATO Meclis Üyesi de olan PERDER Ankara Başkanı Ramazan Gülhan ve Başkan Yardımcısı ve ATO Meclis Üyesi Recai Kesimal ve Başkan Yardımcısı Mustafa Altunbilek ile ATO Meclis Üyesi Derya Filiz Dalga eşlik etti.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, KOSGEB’de gerçekleştirilen KOBİ Ödülleri Töreni’nde yaptığı açıklamada, mart ayı sanayi üretim endeksi ile iş gücü istatistiklerini değerlendirdi. Sanayide çarkların hız kesmeden dönmeye devam ettiğini kaydeden Kacır, “Sanayi üretimi mart ayında yıllık yüzde 4,3 artış kaydetti. En fazla yükseliş, yıllık yüzde 34,4 artan yüksek teknoloji üretiminde gerçekleşti. Bütün bu göstergeler; Milli Teknoloji Hamlesi hedeflerimizde doğru yolda ilerlediğimizin göstergesi. Türkiye, yüksek teknolojiyle katma değer üreterek yoluna devam ediyor.” ifadelerini kullandı.

İSTİHDAM ARTIŞIMIZ SÜRÜYOR

“Yine istihdam göstergeleri de yüzümüzü güldürdü.” diyen Kacır, “2024 Mart ayı işsizlik verisi yüzde 8,6 oranıyla azalmaya devam etti. İşsizlik oranı geçtiğimiz yıl mart ayına göre 1,4 puan gerilemiş oldu. Gençlerdeki işsizlik oranı ise yüzde 15,1 seviyesiyle yaklaşık 12 yılın en düşük seviyesine geldi. Mart ayında istihdamımız 32,6 milyon düzeyine gelirken, yüzde 49,5’e ulaşan istihdam oranımız da artışını sürdürüyor. Bütün bu başarı, KOBİ’lerin lokomotifi olduğu Türkiye ekonomisinde müteşebbislerimizin, girişimcilerimizin ve emekçi kardeşlerimizin başarısıdır.” açıklamasında bulundu.

Kimseyi geride bırakmayan bir sosyal hizmet anlayışıyla ihtiyaç sahiplerine yönelik sosyal yardımları sürdürdüklerini kaydeden Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, “Büyüyen ve gelişen ülkemizin refahını vatandaşlarımızla paylaşmaya devam edeceğiz. Bu doğrultuda Türkiye Aile Destek Programı’nda bu ayki ödemeyle birlikte bugüne kadar hanelere toplam 80,4 milyar TL destek sağlamış olacağız” dedi.

Bakan Göktaş, düzenli sosyal yardımlardan yararlanan hanelerin yanı sıra herhangi bir dezavantajı olmaması nedeniyle düzenli sosyal yardım alamayan haneleri de yalnızca gelir kriteri üzerinden Türkiye Aile Destek Programı’na dâhil ettiklerini hatırlattı.

Türkiye Aile Destek Programı kapsamında hanelere her ay düzenli destek sağladıklarını kaydeden Bakan Göktaş, “İhtiyaç sahibi hanelerimize yönelik hayata geçirdiğimiz desteğimizle onların yanında olmayı sürdürüyoruz. Türkiye Aile Destek Programı ödemelerini bugün itibarıyla hesaplara yatırıyoruz. Bu doğrultuda ihtiyaç sahibi hanelerimize bu ay toplam 4 milyar TL ödeme yapacağız” diye konuştu.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın sosyal medya hesabında yaptığı paylaşım şöyle: İstihdam sayımız 2024 yılı Mart ayında; bir önceki aya göre 139 bin kişi, bir önceki yıla göre ise 1 milyon 372 bin kişi artarak 32 milyon 588 bin kişi ile tarihi zirvesini yeniledi.

Böylelikle istihdam oranı; bir önceki aya göre 0,2 puan, bir önceki yıla göre ise 1,7 puan artarak %49,5 olarak gerçekleşti.

Son 11 aydır tekli hanelerde gerçekleşen işsizlik oranı; bir önceki aya göre 0,1 puan, bir önceki yıla göre ise 1,4 puan azalarak %8,6 seviyesinde gerçekleşti.

Gençlerde ise bu oran %15,1 ile son 12 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı adımlarımızla ülkemizi büyütme hedeflerimiz için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Mart ayı İnşaat Maliyet Endeksi’ni açıkladı. Buna göre, inşaat maliyet endeksi, 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 2,11 arttı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 69,98 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 2,54 arttı, işçilik endeksi yüzde 1,30 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 55,17 arttı, işçilik endeksi yüzde 108,04 arttı.

Bina inşaatı maliyet endeksi yıllık yüzde 68,44 arttı, aylık yüzde 2,14 arttı

Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 2,14 arttı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 68,44 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 2,64 arttı, işçilik endeksi yüzde 1,24 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 52,77 arttı, işçilik endeksi yüzde 107,45 arttı.

Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi yıllık yüzde 75,15 arttı, aylık yüzde 2,03 arttı

Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 2,03 arttı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 75,15 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi yüzde 2,25 arttı, işçilik endeksi yüzde 1,54 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 62,93 arttı, işçilik endeksi yüzde 110,27 arttı.

Antalya Şoförler Odası Başkanı Mehmet Ali Alkan yaptığı paylaşımda, artan maliyetler nedeniyle taksi ücretlerine zam geldiği duyurdu. Buna göre son zamla birlikte taksimetre açılışı 20 liradan 25 liraya, kilometre ücreti 25 liradan 30 liraya, saat ücreti 84 liradan 120 liraya, indi bindi ücreti ise 60 liradan 100 liraya ulaştı.

Alkan yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi: “Artan maliyetlerden dolayı, taksici esnafımızın daha fazla mağduriyet yaşamaması adına, birlik başkanımız Adlıhan Dere öncülüğünde, tüm ilçe oda başkanlarımızla birlikte merkez ve ilçelerdeki esnafımıza, 1 Haziran’da geçerli olmak üzere taksimetre zammı alınmıştır. Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Muhittin Böcek’e esnafımıza destek ve katkılarından dolayı şahsım ve esnafım adına teşekkürlerimi sunuyorum. Esnafımıza hayırlı uğurlu olsun."

Ülke genelinde üretilen 4 milyon ton karpuzun yüzde 25’ini karşılayan kentte turfanda karpuz hasadı, deniz kıyısındaki Karataş ilçesi Kapı Mahallesi'nde başladı. Kentte yaklaşık 105 bin dekar üzerine ekilen karpuzda bu yıl 700 bin ton verim beklendiği bildirildi. Tarlada kilosu 11-12 liradan satılan karpuz, iç piyasanın yanı sıra Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve Rusya’ya da ihraç ediliyor.

“1 dönüme 4-5 ton verim alınıyor”

Hasat sırasında İhlas Haber Ajansı’na konuşan Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, “Dünyada Çin’den sonra en fazla karpuz üretimi Adana’da yapılıyor. Karpuz hasat olgunluğuna ulaştı. Şu anda karpuz tarlada 10-12 lira arasında değişiyor. Şu anda yurt dışı kapıları açık ancak turfanda karpuz verimi biraz az. Şu an 1 dönüme 4-5 ton arasında verim alınıyor. Ovada hasat başlayınca rekolte 8-9 tona ulaşacak” ifadelerini kullandı.

Çiftçinin dönüme maliyetinin 35 bin lira olduğunu anlatan Doğan, “Fiyatlar şu anda gayet iyi. Kilogramda çiftçiye maliyeti 9-9 buçuk lira. Çiftçimiz 11-12 liranın altında karpuzu sattığında para kazanamaz. Haziran ayının başında ovada hasat başlayacak ve hasat bollaşacak” dedi.

“Karpuz olgunluğa erişmeden hasat edilmemeli”

Ham karpuz timlerinin tarlalarda gezip denetim yaptığına dikkat çeken Doğan, daha sonra şunları söyledi: “Çiftçimiz karpuzunu hasat etmeden önce ilçe tarım müdürlüklerine müracaat edecek ve onayını aldıktan sonra hasat yapacak. Ham karpuz timleri, ham karpuzların piyasaya girmesini engelleyecek. Şu anda Adana karpuzumuz tadı, rengi, kokusu ve aromasıyla ünlü bir karpuz. Bu yıl geçen seneye oranla ekim alanı arttı. Çitçimiz karpuzdan para kazanınca ekim alanı arttı. Havalar çok aşırı sıcak gitmezse karpuz fiyatları böyle devam edecek. Çiftçimiz bu sene de para kazanırsa eğer ekim alanı artacaktır. Ham karpuz kırılmazsa eğer fiyatlar düşmez. Karpuz hasat olgunluğuna erişmeden hasat edilmemeli. Çiftçi ve tüccarlar buna dikkat etmeli.”

İstanbul, Bursa ve İzmir bölgelerine yakınlığı ile ilgi gören turizm merkezi Balıkesir’in Edremit Körfezi son günlerde sezonluk kiralık villa ve yazlıkları ile dikkatleri çekiyor. Bu villa ve yazlıkların kiraları zaman zaman 1 milyon liraya kadar yükseliyor.

Özellikle sezonluk ve günlük kiralamalarda Ayvalık bölgesinin ilgi çektiğini ifade eden Emlakçı Ahmet Yüksel “Şu anda gayrimenkul satışlarında bir durgunluk var yılbaşından bu yana. Baya bir durgunluk yaşıyoruz. Bir de fiyatların anormal yükselmesinden dolayı biraz duran. 2 artı 1 yeni daireler 5-5,5 milyon. 3 artı 1'ler 8-12 milyona kadar çıkıyor fiyatlar. Aylık kiralamalarda 12 aylık kiralamalarda daire fiyatları 25 bin ile 50 bin lira arasında değişmektedir. Yani kiralar. Ama sezonluk kiralıklarda fiyatlarda anormal bir yükseliş var. Ve kiralarda bir yoğunluk var. Sezonluk şu anda 300 bin lirayla 1 milyon arasında değişiyor. Aylık villa kiraları 150 bin lirayla 200 bin lira arasında değişmektedir. Ama sezonluklarda da fiyat gibi 1 milyona kadar çıkıyor.” dedi.

Fiyatların sezonluk 300 bin liradan başladığını ifade eden Emlakçı Arif Zeka “Sezonluk olarak kiralamak dersek 300-350 bin lira gibi bir bütçeyi gözden çıkardığınız takdirde burada sezonluk olarak bir ev, bir mülk kiralamaya gidebilirsiniz. ”dedi.

Bölgede konaklama için yeterli yatak sayısının olmadığına dikkat çeken Emlakçı Cihan Özkan “Yerli ve yabancı turistler çok fazla geldiği için villa ve dublex tarzında evler günlük olarak çok fazla kiralanıyor. Bunlar haftalığa da yayılmaya başladı. Hatta sezonluk olarak tutmaya başlandı. Nedenini otellerin yatak sayısının azlığından dolayı. Yeni yapılan otel yapılaşmaları var ancak şu an için bizim için yeterli değil.” dedi.

İlçede çiftçi ilk buğday hasadını gerçekleştirdi. Üreticiler yüksek rekolteden dolayı çok memnun. Geçen yıl buğdayın kilosunun 7- 8 TL'den satıldığını kaydeden üreticilerin bu yıl fiyat beklentisi ise 11-12 lira.

Kozanda 100 dönüm alana ektiği buğdayın haşatına başlayan Muzaffer Bozol, verimin çok güzel olduğunu ifade ederek, “Bu sene 100 dönüm alana ekim yaptım. Dönüme 670 kilogram verim alıyoruz. Fiyatlar geçen yıl fiyatlar düşüktü 7 TL civarında satmış olduk. Bu yıl beklentimiz 11-12 TL olursa bizler için güzel olur. Bu yıl ara yağışlar buğday için iyi oldu. Bereketli bir sezon başladı” diye konuştu.

Anneler Günü’ne sayılı günler kala çiçekçiler satış potansiyelinin büyük olduğu gün için hazırlıklarını yapıyor. Adana’nın Yüreğir ilçesindeki gül seralarında ise hasat yoğunluğu yaşanıyor.

Yurt içindeki siparişlere yetişmeye çalışan çiçekçiler, talebin yoğunluğundan dolayı oldukça memnun olurken fiyatlar ise sıcaklar nedeniyle adeta dibi gördü.

Hava sıcaklığının son günlerde 35-40 dereceye ulaştığı Adana’da seradaki güller tamamen olgunlaştı ve hasada hazır hale geldi. Dönüme 7-8 bin adet gül verimi alınırken serada dalında 3 liraya satılan gül, kentteki çiçekçilerde tanesi 20-30 TL, internette ise 40-50 TL arasında satılıyor.

“Şubat ayında 20-30 liraydı”

Gül üreticisi Ogün Sever Okur, seradaki fiyatların düştüğüne dikkat çekerek, “Anneler Günü için güller Adana’dan gidecek. Güller çok kaliteli ancak fiyatlar bizleri üzdü. Yine de sorun değil, Anneler Günü’nde anneler gülsün yeter. Fiyatlar şu anda 3 lira. Şubat ayında bu fiyatlar 20-30 liraya kadar yükselmişti” ifadelerini kullandı.

“Çok fazla gül stoku oldu”

Talep azlığı ve hava sıcaklığının artmasıyla fiyatların gerilediğine dikkat çeken Okur, “Hava sıcaklığının birden artmasıyla çok fazla gül stoku oldu. Güller şu anda serada tanesi 3 lira olarak satılacak fakat çiçekçilerde ne kadar fiyata satılacak bilmiyoruz” dedi.

“Fiyatlar umduğumuzun altında kaldı”

Gül üreticisi Kenan Karahasan ise verimin iyi olduğunu vurgulayarak, “Bu 3 liralık fiyat umduğumuzun çok altında kaldı. Biz 20-25 lira beklerken 3 liraya kadar geriledi fiyatlar. Ancak yapacak bir şey yok. Anneler Günü’nde herkes annesine gül alsın” diye konuştu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre mart ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 8,49 artışla 1 milyon 309 bin 200 yabancı ziyaretçi ağırlayan İstanbul, Türkiye turizminin de lokomotifi oldu. İstanbul’a mart ayında giriş yapan en çok ziyaretçiyi 163 bin 548 kişi ile Rusya Federasyonu oluştururken, 121 bin 194 kişi ile İran ikinci, 115 bin 563 kişi ile Almanya üçüncü, 57 bin 97 kişi ile İngiltere (Birleşik Krallık) dördüncü oldu. İngiltere’yi sırasıyla 55 bin 940 kişi ile Amerika Birleşik Devletleri, 40 bin 828 kişi ile Fransa ve 35 bin 446 kişi ile İtalya izledi.

Mart ayında Arap ülkelerinden İstanbul’a gelen ziyaretçi sıralamasında ise Cezayir birinci, Irak ikinci, Fas üçüncü, Suudi Arabistan dördüncü sırada yer aldı. Suudi Arabistan’ı Lübnan, Libya, Mısır, Ürdün ve Tunus takip etti. Ayrıca 2024’ün ilk 3 ayında İstanbul, 3 milyon 766 bin 718 yabancı ziyaretçi ağırladı.

“En çok yolcu İstanbul Havalimanı aracılığıyla geldi”

İstanbul’a mart ayında gelen yabancı ziyaretçiler en çok İstanbul Havalimanı aracılığıyla şehre giriş yaptı. İstanbul Havalimanı, mart ayında 918 bin 36 yabancı ziyaretçi tarafından tercih edildi. Mart ayında İstanbul’a havayoluyla gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısı içerisinde İstanbul Havalimanı'nın payı yüzde 70,55 oldu. Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan da yine mart ayında 382 bin 96 yabancı ziyaretçi giriş yaptı. Sabiha Gökçen Havalimanı en çok yabancı ziyaretçinin giriş yaptığı ikinci sınır kapısı olurken, havayoluyla İstanbul’a giriş yapan yabancıların yüzde 29,37’sini oluşturdu.

Mart ayında havayoluyla İstanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı da 2023 yılının aynı ayına göre yüzde 8,83 artarak 1 milyon 301 bin 194 oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın en son yayımladığı konaklama istatistiklerine göre Bakanlık belgeli tesislere geliş sayısı bu yılın şubat ayında toplam 1 milyon 3 bin 842 oldu. Bu tesislerde toplam 2 milyon 205 bin 835 geceleme yapılırken, ortalama kalış süresi 2,20 gün oldu. İstanbul’daki konaklama tesislerinin şubat ayı doluluk oranı ise yüzde 45,67 olarak gerçekleşti.

Bakan Uraloğlu, Türkiye’de şu anda ruhsatlandırılmış 67 balon işletmesi, 6 onaylı eğitim organizasyonu, 434 balon ve 682 balon pilotu bulunduğunu belirterek, “Ticari olarak uçuş yapan yolcu sayısı 2022 yılında rekor düzeye ulaşarak 750 bin olmuştu. 2023 yılında gerçekleşen 27 bin 318 uçuşla 615 bin 63 kişi balon ile uçmuştu. 2024 yılında ise 1 Mayıs itibariyle henüz tatil sezonu başlamamasına rağmen yolcu sayısı 183 bin 574’e ulaştı. Bu rakam bu yıl yeni bir rekora imza atılacağının bir göstergesi." dedi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’de faaliyet gösteren sıcak hava balonu işletmeleri, filolarında yer alan hava araçları ve Türkiye’deki sıcak hava balonculuğuna ilişkin açıklamalarda bulundu. Bakan Uraloğlu, Türkiye’nin gerek trafik hacmi gerekse uçulan gün sayısı bakımından dünyanın en büyük ticari sıcak hava balonu operasyonunu yürüten ülkesi olduğunun altını çizerek, Kapadokya’da bir günde yapılan uçuş sayısına dünyanın diğer uçuş yapılabilen bölgelerinde sadece festivallerde ulaşılabildiğini ifade etti.

Türkiye’de halihazırda ruhsatlandırılmış 67 sıcak hava balon işletmesi ve buna ilave 6 onaylı eğitim organizasyonu bulunduğunu belirten Uraloğlu, bahse konu olan balon işletmelerinin filolarında 434 balon ve mevcutta 682 balon pilotunun bulunduğunu vurguladı. Bakan Uraloğlu, “Ülkemizde Kapadokya, Pamukkale, Soğanlı, Çat, Ihlara, Afyonkarahisar ve Antalya olmak üzere toplam 7 bölgede balon uçuş faaliyeti yürütülmektedir. Bu uçuşların yüzde 80’den fazlası Kapadokya bölgesinde gerçekleştiriliyor. Türkiye’de balon uçuşlarının yoğunlaştığı ve Kapadokya’nın bilinirliğinin arttığı 2011 yılından bu yana 310 bin 301 uçuşla 5 milyon 863 bin 176 yerli-yabancı yolcu balon ile uçtu.” dedi.

Ticari olarak taşınan balon yolcu sayısının 2022 yılında rekor düzeye ulaşarak 750 bin seviyelerine ulaştığının bilgisini veren Bakan Uraloğlu, “2023 yılında gerçekleşen 27 bin 318 uçuşta 615 bin 63 kişi balon ile uçuş yapmıştı. 2024 yılına baktığımızda ise 1 Mayıs itibarıyla 183 bin 574 kişinin balon ile uçtuğunu görüyoruz. Bu sayı bize tatil sezonunun başlamamasına rağmen rekora seviyeye ulaşabileceğini gösteriyor.” diye konuştu.

Türkiye’nin en fazla balon faaliyetinin yürütüldüğü Kapadokya bölgesinde, iklim ve rüzgar yapısının yılda ortalama 280 güne kadar uçuş yapılmasına müsaade ettiğini de dile getiren Uraloğlu şu şekilde devam etti:

“2022 yılından bu zamana kadar aylık ortalama 2 bin 500 balon uçuşu yapılan Kapadokya bölgesinde o süreçten bu sürece aylık ortalama 50 bin yolcuya hizmet verildi. Bu da yılda 600 bin kişi demektir. Bu sayı dünyada eşsizdir. Almanya, İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi Avrupa ülkelerinde yılda en fazla 60 gün uçuş yapılabiliyor. Kapadokya bölgesindeki uçuş sayısına en yakın sayılabilecek ticari uçuşlar Kenya’da yapılıyor. Kenya’da günde yaklaşık 40-50 civarında balon uçuyor ancak, yılda en fazla 120 gün uçuş gerçekleştirilebiliyor. Ticari balon operasyonlarının yoğun olduğu Avusturalya ve Tanzanya’da uçulabilir gün sayısı da 100 ile 120 gün arasında değişmektedir”

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıklamasında şu ifadeleri kullandı: " İç talep halen güçlü seyrediyor. Programımız dezenflasyona geçiş dönemini öngörüyor. İç talep bir miktar yumuşayacak, net ihracatın katkısı politikalar ve ana ticaret ortaklarımızdaki toparlanmayla birlikte iyileşecek. Ana pazarımız AB, Orta Doğu, Kuzey Afrika gibi bölgeler.

"ELİMİZDEN GELEN DESTEĞİ SAĞLAYACAĞIZ"

Amaç enflasyonu tek haneye indirmek. Kur sübvansiyonu, faiz sübvansiyonuyla bir yere varamayız. Geçmişte arzuladığımız sonuçları alamadık. Tüm sektörlerin durumunu hassasiyetle takip edip elimizden gelen desteği sağlayacağız.

Tüm sektörler bizim için çok değerlidir. Kamu bankaları örnek oluyor. ATM ortak havuzu kuruyorlar, böylece verimliliği artırıyorlar. Tüm sektörlerde bu anlayışla hareket etmek lazım. Verimliliği artıracağız, yenilikçilik peşinde koşacağız. Dünyada pazar payı kapmanın başka yolu yok.

"TÜRKİYE'NİN CDS'İ 300 BAZ PUANIN ALTINA GERİLEDİ"

Bizim büyümemiz kompozisyondaki iyileşme çok net şekilde çalışıyor. Bu sürdürülebilir büyümeye yönelik önemli bir çıkıştır. Cari açık geçen sene Mayıs ayı itibarıyla yıllık cari açık 60 milyar doların üzerindeydi. 32 milyar doların altına düştük, Şubat ayı itibarıyla.

30 milyar doların altına cari açık düşmüştür. Cari açığı milli gelirin yüzde 2,5 altına çekmeyi hedefliyoruz. Eğer Türkiye'de cari açık milli gelire oranla yüzde 2'nin altına düşerse Türkiye'nin dış borcunun milli gelire göre oranı düşüyor.Türkiye'nin CDS'i 300 baz puanın altına geriledi.

Cari açığın kalıcı şekilde yüzde 2.5'in altına düşürülmesi için yeşil, dijital dönüşüm, yeni sanayi politikası uygulamaya koyuyoruz. Bunun birçok bileşeni var. STB'nin çok güzel girişimleri var. Sanayiyi sadece piyasalara bırakamayız. Sanayide dönüşümü kamunun rehberliğinde biraz iteklemesiyle hızlandıracağız. Dolayısıyla cari açıkta kalıcı olarak yüzde 2,5'i hatta yüzde 2'nin altını bekliyoruz. Altına yönelik kota uygulamasına gittik, çıkar çevreleri memnun değil, kusura bakmasınlar. Ülkede olmayan metali ithal edeceksiniz, bir köşede atıl olarak duracak. Vatandaşın tercihine saygılıyım. Ülkemizin menfaatine kaynaklarımızı yatırıma, üretime, istihdama ve nihai olarak ihracata dönüştüreceğiz. Bu Cumhurbaşkanımızın vizyonu. Bunun için ne gerekiyorsa yapacağız. Bankaların fiyatlamasına karışmak istemiyoruz. Kamunun kaynakları kıttır, tercih yapmak zorundasınız.

"VERİMLİLİK EKONOMİSİ PEŞİNDEYİZ"

Bankalara söyledim. Biz yatırımı, istihdamı, üretimi ve özellikle de ihracatı önceliklendireceğiz. Verimlilik ekonomisi peşindeyiz. Tasarruf yaptığınız ölçüde yatırım yapabiliyorsunuz ya da dışarıdan borçlanıyorsunuz. Biz isteriz ki tasarrufları yatırımları artıralım, doğru alanlara bunları kanalize edelim. Cari açık 60 milyar dolardan 30'un altına düşmesi muhtemelse bu programın çok iyi çalıştığını gösteriyor.

Finansmana erişimde şu anda sorun yok. Türk bankaları ve şirketleri küresel finansmana erişimde giderek çok daha iyi bir noktaya geldi. Geçen senenin ilk 5 ayında bankaların dış borç çevirme oranı yüzde 96'ydı. Bankalar 100 dolar borç ödüyordu, 96 dolar bulabiliyordu. Bugün 100 dolar borç ödediğinde 148 dolar bulabiliyor.

"FİNANSMANA ERİŞİM ARTMIŞTIR"

Finansmana erişim artmıştır. Uluslararası bankalarda Türkiye'nin konumu çok güçlüdür, bölgemizde bir numarayız, dünyada da ilk üçteyiz. Kredi derecelendirme kuruluşları da bu gelişmeleri fark ettiler, gecikmeli de olsa, notumuzu artırıyorlar, hepsinin görünümü pozitif. Bu program devam etsin, biz notu artıracağız demek.

Türkiye'nin risk primi bugün 300 baz puanın altında. 2020 yılının başından bu yana en düşük düzey. Dışarıdan kaynak bulduğunuzda benzer vadedeki ABD hazine kağıtlarının maliyeti üzerine genelde bunu koyarlar. Finansman maliyetimiz azalıyor.

Vatandaş enflasyon yüksek diyebilir. Mayıs ayı enflasyonu son 12 ayın enflasyonudur. Nisan ayı enflasyonu son 12 ayda gerçekleşen enflasyondur. Ülkemizde çok büyük bir deprem felaketi yaşandı. Bunun sektörel olarak fiyat baskısı var, bütçe açığı üzerinden fiyat baskısı var. Tedbir almasaydık yüzde 10'a doğru gidiyordu.

Tedbirlerin bir kısmı enflasyonist. Ne yaptık, bazı vergileri artırdık, KDV'yi artırdık, bu sene artıracak mıyız, hayır. Bu Temmuz Ağustos'ta sistemden çıkınca enflasyon aşağı gelecek. Bu işi yapanlar az biraz okumuşlar bilirler ki, para politikası etkileri gecikmeyle etkili olur.

"PAZARTESİ GÜNÜ TASARRUF VERİMLİLİK PAKETİNİ AÇIKLAYACAĞIZ"

Pazartesi günü tasarruf verimlilik paketini açıklayacağız. Buna benzer yoğun şekilde yaptığımız çalışmalar var. Çalışmalarımızı aralıksız devam ettireceğiz. Program çalışıyor ve çalışmaya devam edecek.

Enflasyonla ilgili dün Merkez Bankası geniş değerlendirmelerde bulundu, çok iyi iş çıkarıyorlar, ekip çok güçlü. Piyasada bu işi bilenlerin beklentisi önümüzdeki 12 ayda enflasyonun yüzde 35 civarına ineceği. Bu bizim öngörülerimizin üzerinde. Enflasyon düştükçe aşağı yönlü ivme kazandıkça hedef ve öngörüler arasındaki makasın kapanacağını düşünüyoruz. Türkiye'yi fiyat istikrarına kavuşturacağız. En büyük önceliğimiz vatandaşın bu hayat pahalılığı baskısını azaltmaktır. Enflasyonu tek haneye düşürmek için ne gerekiyorsa yapacağız. Gelir, kurumlar, KDV'yle oynamayacağız dedik. Belli çevreler hala bu konuda spekülasyon üretmeye devam ediyorlar. Seçim arefesinde vatandaşı bu çevreler yanlış yönlendirdiler.

Finansman o kadar bol ki, almak zorunda kalıyoruz. Buraya güven var. Uluslararası normlara dayalı politika seti var. İhracatçımızın yanındayız ve onlarla birlikte sorunları çözeceğiz, verimliliği artıracağız.

Yapısal dönüşüm zaman alıyor, sürekli iyileştirme gerekiyor. Öğlenden sonra yatırım programının iyileştirmeye yönelik toplantıya gideceğiz.

İlk defa büyük bir belirsizlikle karşı karşıyayız, yapay zeka. Yapay zeka önemli bir önümüzdeki dönemde gündem maddesi olacak. Sürekli insanımıza yatırım yapmamız lazım. Büyük devletler 3 kolon üzerinde yükselirler. Beşeri sermaye, altyapı, teknolojidir. Bu üç alanda başarıyı yakalayan ülkeler sürekli yükselmiştir. Onlarda rekabet sorunu olmaz, verimlilik sorunu olmaz, refah artışı kalıcıdır."

Sanayinin alt sektörleri (2021=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2024 yılı Mart ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %7,5 arttı, imalat sanayi sektörü endeksi %4,0 arttı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %5,1 arttı.

Sanayi üretimi aylık %0,3 azaldı

Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2024 yılı Mart ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %0,2 arttı, imalat sanayi sektörü endeksi %0,3 azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,5 azaldı.

Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 19 bin kişi azalarak 3 milyon 57 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,1 puan azalarak %8,6 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde %6,8 iken kadınlarda %12,0 olarak tahmin edildi.

MEVSİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ İSTİHDAM ORANI %49,5 OLDU

İstihdam edilenlerin sayısı 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 139 bin kişi artarak 32 milyon 588 bin kişi, istihdam oranı ise 0,2 puan artarak %49,5 oldu. Bu oran erkeklerde %66,9 iken kadınlarda %32,5 olarak gerçekleşti.

MEVSİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI %54,2 OLARAK GERÇEKLEŞTİ

İşgücü 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 121 bin kişi artarak 35 milyon 645 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,2 puan artarak %54,2 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %71,8 iken kadınlarda %36,9 oldu.

GENÇ NÜFUSTA MEVSİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK ORANI %15,1 OLDU

15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak %15,1 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde %11,7, kadınlarda ise %21,2 olarak tahmin edildi.

MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ HAFTALIK ORTALAMA FİİLİ ÇALIŞMA SÜRESİ 43,8 SAAT OLDU

İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 0,3 saat artarak 43,8 saat olarak gerçekleşti.

MEVSİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ ATIL İŞGÜCÜ ORANI %24,1 OLDU

Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2024 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak %24,1 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı %16,1 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı %17,3 olarak tahmin edildi.

Milliyet.com.tr/ Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan yılın ikinci enflasyon sunumunu yaptı. Fatih Karahan, “2024 yıl sonu enflasyon tahminin yüzde 38’e çektik. 2025 ve 2026 tahminlerini sırası ile yüzde 14 ve yüzde 9 seviyesinde koruduk. Orta vadede enflasyonun yüzde 5’te istikrar kazanmasını hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.

‘ENFLASYONDA ZİRVE YÜZDE 75-76 CİVARINDA OLACAK’

Enflasyonda zirve beklentisini de açıklayan Karahan, “Zirveyi mayıs ayında göreceğiz. Şu anki hesaplamalarımıza göre baz etkisinin de etkisiyle, 25 metreküpün altındaki kullanımın ücretsiz olması sonlanacak. Bunların etkisiyle diğer fiyat gelişmelerini göz önünde bulundurduğumuzda enflasyonda zirvenin 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz. Mayıs ayından itibaren düşmeye başlayacak” dedi.

Peki son açıklanan enflasyon raporunun ardından memur ve emeklilere temmuz ayında ne kadar zam yapılacak? En düşük emekli maaşı ne kadar olacak?

Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: “Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 36’dan yüzde 38’e çıkardı. Bunun sinyallerini zaten Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek vermişti. Yüzde 40’ın psikolojik bir sınır olduğunu söylemişti. Biz de sene sonu itibarıyla yüzde 40’a yakınsayan bir enflasyon görebiliriz.

‘HAZİRANDAN SONRA HIZLI DÜŞÜŞ ÖNGÖRÜLÜYOR’

Asıl hedef enflasyon beklentilerinin çıpalanması. Bu açıdan bakacak olursak hanelere verilen bedava doğal gazın ortadan kalkacak olması ile mayıs ayında yüzde 75-76 civarında pik yapacak bir enflasyon bekliyoruz. Haziran itibarıyla hızlı bir düşüş öngörülüyor. Hızlı düşüş baz etkisinden kaynaklı olacaktır. Geçen yıl aynı aylarda yüksek olan enflasyon bu yıla göre baz etkisiyle düşecektir.

Enflasyonda gelecek yıl tahmini yüzde 14, 2026 için ise yüzde 9 civarında. Orta vadede ise yüzde 5’lik enflasyon hedefi söz konusu.

‘ENFLASYON HEDEFİ TUTACAK’

Uygulanan ekonomi politikaları orta vadeli program ile eş güdümlü gittikten sonra enflasyon hedefleri tutturulacaktır. Ben enflasyon hedeflerini gerçekçi ve ulaşılabilir buluyorum.

MEMUR VE EMEKLİLERE NE KADAR ZAM YAPILACAK?

İlk 4 aylık enflasyon yüzde 18.72 olarak açıklandı. Mayıs ve haziran aylarında yüzde 3’erlik bir enflasyon gelirse temmuz ayında yüzde 25’lik enflasyon farkı olacaktır. SSK ve Bağkur emeklileri yüzde 25’lik zam farkını almaya hak kazanacaklar. Memur ve memur emeklileri ise toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 20 civarında bir artış alacaktır.

Bu zam döneminde SSK ve Bağkur emeklilerinin alacağı zam ile memur emeklisinin alacağı zam farkı eşitlenecektir. Ancak ben memur maaşı zam oranının SSK ve Bağkur emeklilerinin zam oranına eşitleneceğini düşünmüyorum. Memurlar daha düşük oranda zam alacaktır. Memur emeklileri geçtiğimiz dönemlerde seyyanen zam ile birlikte ciddi artış almıştı.

SSK ve Bağkur emeklilerinin alacağı zammı memur emeklileri de alacaktır. SSK ve Bağkur emeklileri ile memur emeklilerine enflasyona ilave 5 puanlık refah payı artışı ile birlikte yüzde 30 oranında zam yapılacaktır diye düşünüyorum.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?

En düşük emekli maaşı şu anda 10 bin TL civarında. Asgari ücretle arasındaki makas hep konuşuluyordu. Şu anda asgari ücret ara zam yapılmayacağı söyleniyor. 17 bin 2 TL olan asgari ücrete karşı temmuzda emekli maaşı artırılırsa aradaki makas kapanacaktır.

Benim en düşük emekli maaşına ilişkin tahminim yüzde 50 artışla 15 bin TL’dir. En düşük emekli maaşına 5 bin TL’lik artış bekliyorum. Kök maaş da en düşük emekli maaşına sabitlenirse büyük bir reform olacaktır.”

Milliyet.com.tr/ Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan geçtiğimiz gün yılın ikinci enflasyon raporunu açıkladı. Sunum sonrası soru-cevap bölümünde ise kredi kartı faiz oranları ile ilgili önemli bir açıklama yapıldı.

‘Kredi kartı faizlerine bir düzenleme yapılacak mı?’ sorusu üzerine TCMB Başkanı Fatih Karahan, “Kredi kartı konusunda sadece azami faizler bizim düzenleme yetkimiz alanında. Diğer konularda bir şey yapmamız söz konusu değil. Faiz konusunda yakın dönemde bir ayarlama yaptık. Şu ana kadar gelen veriler bunun aslında harcamaları epey makulleştirdiğini söylüyor. İhtiyatlı duruş dedik. Her türlü kredi gelişmelerini yakından takip ediyoruz. Ne gerekiyorsa yaparız. Şu aşamada kredi kartı faizleri konusunda ek önleme ihtiyaç duyulacağını düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.

Özellikle son aylarda kredi kartı taksit ve limit sınırlamasına yönelik bir düzenleme yapılabileceği kamuoyunda konuşulmuştu. Peki yeni bir limit düzenlemesi veya taksit sınırı gelir mi?

Konuyla ilgili merak edilenleri Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş, milliyet.com.tr’ye açıkladı. Kurtuluş konuşmasında şu ifadeleri kullandı:

“Önceki aylarda kredi kartı faizleri, kredi faizlerine göre daha düşük seyrediyordu. Şu anda hemen hemen eşitlenmiş durumda, hatta kredi kartı faizleri uzun vadeli kredi faizlerine göre daha cazip seviyede. Kredi kartı faizleri normal şartlarda kredi faizlerine göre daha yüksek olmalı, çünkü kredi kartının kullanımı daha kolay olduğu için, kredilere göre daha yüksek faiz içermelidir. Şu an itibarıyla kredi kartı faizi ve kredi faizi arasındaki makas kapanmış durumda.

Kredi kartı faizleri bence bir miktar daha yükseltilmelidir. Uzun vadeli kredilere göre daha az cazibesinin olması gerekmektedir. Piyasada kredi kartı faizlerinde bir düzenleme yapılması ihtiyacını görüyoruz.

LİMİT SINIRLAMASI GELİR Mİ?

Kredi kartı ile ilgili bir düzenleme halihazırda mevcuttur. Toplam kredi kartı limitleri kişinin gelirinin 4 katını aşamayacak tutarda belirlenmektedir. Tüm banka kredi kartı limitleri bu şekilde belirleniyor.

Düzenlemede normal şartlarda toplam kredi kartı limitlerinden bahsedilirken, uygulamada biz her bankanın kendi kredi kartları için kişinin aylık gelirinin 4 katı olarak limit tanımladığını görüyoruz. Böylece vatandaş farklı bankadan kredi kartı alarak limit sınırlamasına takılmadan kredi kartı tahsis edebiliyor.

Halihazırda bu düzenlemeye bilinçli bir şekilde göz yumuluyor. Kredi kartı harcamaları bir hayli artmış durumda. Yakın vadede bir tedbir gelebilir mi? Ben limitlerle ilgili yeni bir düzenleme beklemiyorum. İleriye dönük kredi kartlarına ilişkin yapılacak düzenleme belki faiz artışı şeklinde olabilir.

TAKSİT SINIRLAMASI BEKLENİYOR MU?

Halihazırda lüks tüketim ürünleri için bir taksit sınırlaması söz konusu. Yeni bir sınırlama gelir mi? Bunun şu anda gündemde olmadığını düşünüyorum. Ekonomi yönetimi hazirandan itibaren dezenflasyon sürecine girileceğini öngörüyor. Eğer piyasada talep daralmaz ve enflasyon yükselmeye devam ederse yeni tedbirler gündeme gelecektir. Bu tedbirlerden biri de kredi kartına taksit sınırlaması olabilir. Şu an için somut olarak böyle bir çalışma mevcut değil.”

Konuyla ilgili merak edilenleri Ekonomist Tuğba Ekin milliyet.com.tr’ye açıkladı. Ekin konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Yılın ikinci enflasyon raporunda, bireysel kredi kartı bakiyesi büyüme oranlarındaki gerilemenin etkisiyle bireysel kredilerin 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme oranı azalış kaydederek yüzde 51,7 olarak açıklandı. Yılın ilk enflasyon raporunda ise bireysel kredi kartı bakiyesi 13 haftalık yıllıklandırılmış büyüme oranı yüzde 119,3 olarak açıklanmıştı. Bu durum gösteriyor ki mevcut faizler bireysel kredi kartı kullanımlarında yeterli gerilemeyi sağlayacak düzeye erişmiş konumda.

Bu nedenle Merkez Bankası para politikası yönetiminin kredi kartı faizlerinde ek önleme ihtiyaç duymuyor olması, mevcut verilere baktığımızda istatistikler doğrultusunda sınırlarını belirleyen bir yaklaşımla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Bu da piyasa için şeffaflık ve öngörülebilirlik açısından oldukça kıymetli bir durum.

LİMİT DÜZENLEMESİ GELİR Mİ?

Kredi kartlarına verilen limitler kişinin geliri ile orantılı başlıyor. Fakat ilerleyen zamanda kredi kartı harcamaları, mevcut bakiye için yetersiz kalıyorsa bankalar tarafından ciddi anlamda yükseltilebiliyor. Kredi kartı limitleri gelirlere göre sınırlandırılırsa, tasarrufu olmayan ailelerin sağlık, eğitim, yiyecek ve barınma gibi önemli konularda sıkıntı yaşaması söz konusu olabilir. Bu nedenle amaç kredi kartını bireylere tanımlarken, aynı zamanda gelişmiş ülkelerde uygulanan kredi skoru uygulamasını devreye almak kredi kartı limitleri için sağlıklı bir işleyiş sağlayabilir.

Kredi koru dediğimiz şey kişinin aldığı kredilerin ve geri ödemelerinin kaydıdır. Alacağını ve kullanacağınız tüm kredilerin faizleri kişilerin kendi kredi skoruna göre olması, bireysel kredi kartı kullanımlarında daha seçici ve doğru kullanımı için doğru bir yönlendirme olabilir.

TAKSİT SINIRLAMASI GELİR Mİ?

Bu konuya ilişkin olarak önceki enflasyon raporu sunumunda TCMB Başkanı Karahan çalışma yapıldığını açıklamıştı. Ardından kredi kartlarına belirli düzenlemeler yapıldı. Mesela nakit avans işlemlerinde taksit sayısı 12’den 3’e düşürüldü. Yine 2023 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından verilen karar ile yurt dışı alışverişlere taksitlendirme imkanı tamamen kaldırılmış durumda. İlgili karara göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti haricinde yurt dışında yapacağınız harcamaları taksitlendirilemiyor. Ayrıca BDDK, kredi kartlarında havayolu, seyahat ve konaklama ile ilgili yurt dışı harcamalarda taksitlendirmeyi yasakladı.

Eğer kredi kartı taksit sayılarına önümüzdeki dönemde yeni düzenlemeler gelecekse bunlar tabi ki yine acil ihtiyaç olabilecek konular haricinde olabilir. Giyim harcamaları ve benzeri gibi.

KREDİ KARTI FAİZ ORANLARI NE KADAR OLDU?

Kredi büyüme sınırlarının yanı sıra, tüketim talebindeki aşırılıkların dengelenmesi amacıyla kredi kartı nakit çekimleri ve kredili mevduat hesaplarında uygulanan azami faiz oranı aylık yüzde 4,42’den yüzde 5’e, kredi kartı işlemlerinde uygulanan azami akdi faiz oranı ise yüzde 3,66’dan yüzde 4,25’e yükseltildi.”

Mithat Yurdakul / ANKARA - Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, “2024 sonu enflasyon tahminini 2 puan yukarı güncelleyerek yüzde 38’e çektik” dedi. Enflasyonun mayıs ayında zirve yapacağını belirten Karahan, “Enflasyonda zirvenin yüzde 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz. Mayıstan itibaren de düşmeye başlayacak” görüşünü dile getirdi.

Karahan, “2024 İkinci Enflasyon Raporu” bilgilendirme toplantısında, enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşun sürdürüleceğini, 2024 yıl sonu enflasyon tahminini 2 puan yukarı güncelleyerek yüzde 38’e çektiklerini söyledi. 2025 ve 2026 tahminlerinin ise korunduğunu kaydetti.

25 metreküp bedelsiz ücretsiz doğal gaz düzenlemesinin bitmesinin, mayısta aylık enflasyonu 0.7 puan artıracağını ifade eden Karahan, “Olumsuz baz etkisiyle enflasyon mayıs ayında zirveye ulaşacak. Enflasyonda zirvenin yüzde 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz. Mayıstan itibaren de düşmeye başlayacak” dedi.

Karahan, son 8 ayda TL mevduat payının yüzde 32’den yüzde 44’e yükseldiğini, KKM’nin payının yüzde 26’dan yüzde 14’e gerilediğini bildirdi. Karahan, “Jeopolitik risklerin yükseldiği ve küresel risk iştahının azaldığı nisan ayında gelişmekte olan ülkelerden portföy çıkışları gözlenirken, Türkiye’ye giriş gerçekleşmiştir. Swap hariç net rezervlere bugün itibarıyla baktığımızda ise son 2 haftada 18 milyar dolarlık bir ek iyileşme görmekteyiz. Swap hariç net rezervler toplam 34 milyar dolar artmıştır” bilgisini verdi.

Nisanda kartla yapılan harcamaların reel bazda zayıfladığını vurgulayan Karahan, gıda fiyatlarındaki güçlü artışa dikkat çekerek, “Özellikle kırmızı et fiyatları bu gelişmede öne çıkmıştır. 12 ve 24 ay sonrası enflasyon beklentileri gerilerken, yıl sonu beklentileri Enflasyon Raporu tahminlerimizin üzerinde seyretti. Reel ücretlerdeki artış yurt içi talep koşullarını destekleyen bir unsur oldu. Geçmiş enflasyona endeksleme davranışının etkisi, özellikle yönetilen-yönlendirilen kalemler, kira, sağlık ve eğitim hizmetleri üzerinde hissedildi. Başta kırmızı et olmak üzere gıda fiyatlarında süregelen yüksek artışlar da lokanta-otel fiyatlarını olumsuz etkiliyor” diye konuştu.

Konut fiyatları yavaşladı

Karahan konut piyasasındaki gelişmeleri yakından takip ettiklerini aktarırken, şunları dile getirdi:

“Enflasyondan korunma nedeniyle artan talep ve depremin yol açtığı arz-talep dengesizlikleri konut fiyatlarında yüksek oranlı artışlara sebep olmuştu. Söz konusu gelişmelerin etkileri, kiralara gecikmeli ve belirgin şekilde yansımakta. Parasal sıkılaştırma sonrasında ise konut fiyatlarındaki artış hızı önemli ölçüde yavaşladı. Konut fiyatlarındaki yavaşlamanın, ilerleyen dönemde gecikmeli olarak kira artışını sınırlayabileceğini değerlendiriyoruz. TL’deki istikrarlı seyir, finansal koşullardaki sıkılaşma ve iç talebin zayıflaması, önümüzdeki dönemde dayanıklı tüketim malları başta olmak üzere mal grubunda fiyat artışlarının yavaşlamasına neden olacak.”

Asgari ücret tavsiyesi yok

Asgari ücret konusunun Merkez Bankası’nın uhdesinde olmadığını hatırlatan Karahan, “Bir tavsiye verilmesi söz konusu değil. Ücretlerin yüksek enflasyondan dolayı erimesi söz konusu, birinci yapmamız gereken şey kalıcı fiyat istikrarını sağlamak” ifadelerini kullandı. Kredi kartlarında faiz düzenlemesi yapıldığını hatırlatan Karahan, “Veriler bunun harcamaları epey makulleştirdiğini gösteriyor. Şu aşamada kredi kartı faizleri konusunda ek önleme ihtiyaç yok” dedi.

Büyük kupür, gerekirse...

Talebi dengeleyerek enflasyonu düşürmeyi amaçladıklarını belirten Karahan, “Bundan sonrada ne gerekiyorsa yapmaya hazırız. Kamu maliyesi tarafından gelecek destek de önemli” dedi. Karahan, kamuda tasarruf tedbirleri üzerinde çalışıldığını belirterek, “Yönlendirilen fiyatlar belirlenirken, Merkez Bankası’nın enflasyon hedefi gözetilecektir” vurgulamasını yaptı.

Büyük kupürlü banknota ihtiyaç olup olmadığının bir çok faktöre bağlı olduğunu vurgulayan Karahan, “İhtiyaç görülürse gerekli adımları atacağız” dedi.

Duygu Erdoğan / İSTANBUL - Koronavirüs pandemisiyle birlikte turizmin en popüler çeşidi haline gelen tekne kiralama; bu sezon da tatilci tercihlerinin başında geliyor. Öyle ki 15 Haziran’dan eylül sonuna kadar tekne bulmak oldukça zor. Günlük kiralamaların 800-1000 euro’dan başladığı kiralık tekne rotasında yurt içinde Göcek her zaman olduğu gibi yine öne çıkıyor. Yurt dışında ise Kos ve Dubrovnik talebi yüksek.

Yılda yüzde 10 reel büyüme gerçekleşen tekne/yat turizminin bu yıl Türkiye’de toplamda 2 milyar dolar seviyesine geleceği tahmin ediliyor. Şu anda yapılan ön rezervasyonların konaklamaların ise 2024’te 6 günün üzerinde olacağı görülüyor.

15 BİN EURO’YA DA VAR

Mavi tur talebinin bu sezon da yüksek seviyede olduğunu belirten Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Marmaris Bölge Temsil Kurulu Başkanı Suat Esin, günlük ortalama bin euro seviyesinden 15 bin euro’ya kadar kiralama yapılabildiğini söyledi. Esin, “Özellikle arkadaş grupları ve birkaç ailenin birlikte tatili için tekne kiralama oldukça ideal hale geldi. Farklı koylarda ve özel bir konaklama imkanı sunuyor. Bölgemizde Marmaris’ten Fethiye’ye Datça’ya doğru güzergah oldukça seviliyor. Maliyetler artarken kiralama fiyatları da artıyor ancak yine de paylaşımlı bir model olarak da fiyat cezip hale gelebiliyor” diye konuştu.

‘OTELDEN UYGUNA GELİYOR’

Özel tekne kiralama talebindeki büyümeye dikkat çekenviravira.co Kurucu Ortağı ve CEO’su Baran Yıldırım, özellikle yüksek otel fiyatları karşısında alternatif hale gelen mavi turun bu nedenle yerli turist tarafından tercihinin arttığını ifade etti. Yıldırım, “Portföyümüzdeki çoğu teknede nisan ayı itibarıyla yüzde 45 seviyesinde doluluk oranına ulaşıldığını söyleyebiliriz. Bu oranın, mayıs ayı içerisinde hızla artmaya devam edeceğini ve yüksek sezon olarak nitelendirdiğimiz temmuz - ağustos aylarında ise yüzde 90-95 seviyelerine ulaşacağını öngörüyoruz. Buna ek olarak, yurt içindeki misafirlerimizin;yurt dışında Yunanistan gibi Türkiye’ye yakın ülkelerdeki tekne kiralama talebinin arttığını da gözlemliyoruz.Yerli turistler genellikle yaz aylarında tekne tatilini tercih ediyor. Yelken sporuna ilgisi olan yabancı turistler ise yaz aylarında tatil amaçlı kiralama dışında rüzgar gücünün yüksek olduğu ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde de kiralamalar gerçekleştiriyorlar. Özetle, yabancı turist talebinin yerli turistlerden daha fazla olduğunu söyleyebiliriz” dedi.

GULETLER POPÜLER

Kendi rezervasyonlarına göre 2024 yılı için yapılan rezervasyonların ortalama gün sayısının nisan ayı itibarıyla 6.1 gün olarak ölçüldüğünü anlatan Baran Yıldırım, turistin rotası ve tekne tercihleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı:

“Türk Ahşap Yelkenlisi olarak bilinen guletler geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da popülerliğini sürdürüyor. 2024 yılı için aldığımız rezervasyonlara baktığımızda guletlerin ardından en çok talep aldığımız tekne tipleri sırasıyla yelkenli, motoryat ve katamaran olarak sıralanıyor. Destinasyonlara bakıldığında ise, yurt içi pazarda Göcek yine geçen sezon olduğu gibi liderliğini koruyor. Göcek’in ardından sırasıyla Fethiye, Bodrum, Marmaris, Bozburun, Kaş, Orhaniye, İzmir ve Antalya en çok talep aldığımız lokasyonların başında geliyor. Yurt dışında ise Kos, Atina, Dubrovnik, Mikonos, Corfu ve Seyşeller’i en fazla talep aldığımız lokasyonlar olarak sıralamak mümkün.”

DUYGU ERDOĞAN - Dünyada ilk kez Türkiye’de hazırlanan Kuzey Yıldızı Programı, aile şirketlerinin sürdürülebilir iş modelleri geliştirmelerine destek olmak ve iyi örnekleri paylaşarak bu şirketleriteşvik etmek amacıyla tasarlanıyor. Bu kapsamda TAİDER Kuzey Yıldızı Aile Şirketlerinde Sürdürülebilirlik Programı’nın 7’nci Zirve ve Ödül Töreni, önceki gün gerçekleştirildi.TAİDER Aile İşletmeleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Fatma Olten, açılış konuşmasında, geleceği inşa ederken şirketlerde sürdürülebilirliğin önemine dikkat çekerek, Kuzey Yıldızı Programı’nın şirketlerin sürdürülebilirlik yol haritasında önemli bir durak olduğuna vurgu yaptı.

Planlar güncelleniyor

TAİDER Kuzey Yıldızı Aile Şirketlerinde Sürdürülebilirlik Programı’na; sanayi, ticaret, hizmet faaliyeti olan, halka açıklık oranının en fazla yüzde 40 olduğu, hisselerinin en az yüzde 50’sinin aile kontrolünde bulunduğu aile şirketleri başvurabiliyor.

Zirvede ‘Sürdürülebilirlikte Etkiye Sistematik Değişim’, ‘Kuzey Yıldızı Yolcularının Deneyimleri’, ‘Çevresel, Sosyal ve Kurumsal Yönetişim’ oturumları ile ödül töreni yapıldı.TAİDER Sürdürülebilirlik Komitesi Eş Başkanı Osman Aytaman yöneticiliğindeki oturumda, TAİDER Sürdürülebilirlik Anketi Sonuçları paylaşıldı. Buna göre, aile şirketlerinin yüzde 87’sinin stratejik planı varken, yüzde 45’i de bu planları her yıl güncelliyor.

Büyük ödülü alan ‘Telateks Tekstil’

Kuzey Yıldızı Programı’nda büyük ödülün sahibi Telateks Tekstil Ürünleri oldu. Şirket, çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirlik konularını öne alarak çalışma alanlarına aktarıyor. ‘Gelecek Nesil ve Aile’ kategorisinde Göçtur Turizm Yatırım/Pinebay Holiday Resort; ‘Toplum’ kategorisinde Telateks Tekstil Ürünleri ödüle layık görüldü. ‘Çalışanlar’da Tirsan Kardan Sanayi (Tiryakiler), ‘Kurumsal Yönetim’de ise Petroyağ ve Kimyasallar Sanayi ödül aldı. ‘Çevre’ kategorisinde ödül alan şirket ise Fersan Fermantasyon Ürünleri oldu.

Dünyanın En Zengin Şehirleri Raporu 2024’teki en zengin 10 şehir ve bölge, yerleşik milyonerlerin yani 1 milyon doları veya daha fazla likit yatırım yapılabilir servete sahip bireylerin sayısına göre sıralandı. Listenin 10’uncu sırasında 1 milyon dolar ve üzeri serveti bulunan 125 bin 600 kişi ve 42 milyarder sayısı ile Çin’den Pekin var. Hong Kong, 1 milyon dolar ve üzeri serveti bulunan 143 bin 400 kişi ve 35 milyarder ile dokuzuncu olurken;1 milyon dolar ve üzeri servet sahibi 147 bin kişi ile 20 dolar milyarderi ile Avustralya’dan Sydney sekizinci,1 milyon dolar ve üzeri servet sahibi 165 bin kişi ile 23 milyarder ile Fransa’dan Paris yedinci sırada yer alıyor.212 bin 100 milyoner sayısı ve 43 milyarder ile ABD’den Los Angeles altıncı sırada yer alırken;227 bin milyoner ve 35 milyarder ile İngiltere’den Londra beşinci, 244 bin 800 milyoner ve 30 milyarder ile Singapur dördüncü,298 bin 300 milyoner ve 12 milyarder sayısıyla Japonya’dan Tokyo üçüncü oldu.

ABD’de San Francisco ile New York ise listenin ilk iki sırasında; San Francisco’da 305 bin 700 milyoner ile 68 adet milyarder bulunurken, New York’ta1 milyon dolar ve üzeri serveti bulunan 349 bin 500 kişi ile 60 milyarder yer alıyor.

İTO’dan yapılan yazılı açıklamaya göre Avdagiç, TCMB’nin 2024 yıl sonu TÜFE tahminini yüzde 36’dan yüzde 38’e çıkarmasını, “Merkez Bankası’nın yaptığı bu yukarı yönlü güncelleme ekonomik programın başarısına gölge düşürecek boyutta değildir. Bilakis, cari piyasa koşullarını eş zamanlı olarak programa ve hedeflere yansıtan bu dinamik ve tutarlı yaklaşım hem yurtiçi hem de uluslararası piyasada ekonomi programına olan güveni pekiştirecektir. Enflasyonun temmuz ayı ile birlikte baz etkisinin de desteğiyle zirve seviyesinden hızla geri çekilmesini bekliyoruz. Böylece Türkiye dezenflasyonist sürece girmiş olacaktır” diye konuştu.

“Yeni ekonomi programını yeni bir kalkınma hikâyesine dönüştürmeliyiz” diyen Şekib Avdagiç, sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmek için, ‘yüksek teknolojiye dayalı üretim ve ihracat stratejileri geliştirmemizin’ zorunlu hale geldiğini kaydetti.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır,Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında 5 milyon euro bütçe ile hayata geçirilen OPINA’ya ilişkin, “Mobilite ekosistemimizin geliştirdiği ürün ve hizmetler için ihtiyaç duyulan test, entegrasyon ve sertifikasyon altyapısını sağlayan merkezi hayata geçiriyoruz” dedi.Kacır merkezin, otonom ve haberleşen araç teknolojileri geliştiren, ulusal ve uluslararası kuruluşlara altyapı desteği sunacağını belirtti.