Gıda ve ilaçlarda kullanılıyor! Böcekten üretilen katkı maddesi Şellak
Gıdanın endüstriyel bir ürün haline gelmesiyle, hemen her gün tükettiğimiz gıdaların içerisinde çok sayıda katkı maddesi kullanılıyor. Birçok gıda maddesinde kullanılan katkı maddelerinden birisi de Şellak. Vitaminler, eczacılık ürünleri, şekerleme, çikolata ve hatta bazı meyvelerin yüzeylerini parlatıcı olarak şellak kullanılmaktadır. Şellak, coccus lacca diye bilinen bir böceğin reçineli salgı maddesidir. Katkı maddeleri listesinde E 904 koduylagösterilmektedir. Etiketlerde şeker parlatıcısı, parlatma ajanı şeklinde ifade edilmektedir. Şekerlemelerde şellakın ana kullanım amacı çikolatalı ürünlerin kaplanmasındadır. Örneğin, çikolata kaplamalı fındık, üzüm, gıda destekleyiciler, ilaçlar, meyveler ve kahve çekirdek tanelerinde şellak kullanılmaktadır.
HİNDİSTAN VE TAYLAND ORMANLARINDA BULUNAN BİR BÖCEKLaccifer lacca (Şellak’ın elde edildiği böcek) boyut ve renk olarak elma çekirdeğine benzemektedir. Şellak, bu böceğin kırılgan veya taneli bir salgısıdır. Hindistan ve Tayland’ın belirli ormanlarında bulunur ve dişi böceğin ağaç gövdesinin üzerine bıraktığı yapışkan kalıntı kabuklardan çıkartılır. Bu böcek gözenekleri arasından, lak adı verilen koruyucu bir örtünün içinde sertleşmiş zamklı bir madde çıkartır. Bu lak maddesi biriktirilir, ezilir, yıkanır ve kurutulur. Bütün bu işlemlerden sonra, vernikleme işlerinde kullanılır.
1 KG ŞELLAK İÇİN 300 BİN LAK (COCCUS LACCA) BÖCEĞİ ÖLDÜRÜLÜYORŞellak, amonyak, sodyum borat, sodyum karbonat ve sodyum hidroksit gibi alkaliklerde ve çeşitli organik çözücülerde eriyebilir. Alkolde eritildiği zaman, tipik olarak etanol ve metanol ile sağlam ve sert bir tabaka oluşturur ki bu mobilyacılıkta kullanılan parlaklığı sağlar. 1 kg şellak üretimi için 300 bin lak böceğinin öldürülmesi gerekmektedir ve yıllık üretimin 20 bin ton olduğu tahmin edilmektedir. Şellağın ana ithalatçıları Mısır, Almanya, Endenozya, İtalya ve ABD’dir.
ŞELLAK HANGİ GIDALARDA KULLANILIYORLak böceğinden elde edilen şellak katkı maddesi çikolata kaplı drajelerde, şekerlemelerde, sakız, meyvelerin ve gıda maddelerinin parlak görüntü kazanmasında kullanılıyor.
ŞELLAK İLAÇLARDA DA KULLANILIYORŞekkal aynı zamanda tablet ve kapsüllerde kaplayıcı olarak kullanılmaktadır. Özellikle time-release özelliğine sahip ilaçlarda yani ağızdan alınır alınmaz etkisini göstermeyen, belli bir süre sonra örneğin iki saat, üç saat sonra etkisini gösteren ilaçlarda da şellak kullanılmaktadır. Helal gıda sertifikası veren kurumlar şellak kullanılan ürünlere helal gıda sertifikası vermiyor. Tabi burada iş tüketiciye düşüyor… Hanefi, Şafi ve Hanbeli fukarasına göre böceklerin yenmesi haram olduğu dikkate alınırsa, böcek gövdesinin gözeneklerinde bulunan bu maddenin gıda ve ilaç üretiminde kullanılmasında mahzur oluşmaktadır. Ancak bazı ulemalar, bu maddeye helâl fetvası vermiş bulunmaktadır.